Wojna w Ukrainie uderza w Leszka Czarneckiego

Leszek Czarnecki, do niedawna jeden z najbogatszych Polaków, zanotował dotkliwe straty z powodu wojny w Ukrainie. Według „Forbes” biznes największych polskich inwestorów na wschodzie wyceniany jest na 10,7 mld PLN. Dzień po wybuchu wojny w Ukrainie potencjalny nabywca Idea Bank Ukraina chcący go kupić od Czarneckiego wycofał się z umowy planowanej na €40,7 mld.

Od nurka…

O Leszku Czarneckim śmiało można powiedzieć, iż nie boi się ryzykować. Jego kariera to długa lista nowych pomysłów na biznes. Już w czasie studiów na Wydziale Inżynierii Sanitarnej Politechniki Wrocławskiej założył firmę prowadzącą roboty podwodne. Warto przy tym zauważyć, iż nurkowanie to ważne hobby w życiu przedsiębiorcy, Czarnecki jest tu rekordzistą Polski i świata. Choć Przedsiębiorstwo Hydrotechniki i Inżynierii TAN trafiło w niszę rynkową, Czarnecki szybko sprzedał firmę.

©Remigiusz Baliński, Bogusław Ogrodnik – Leszek Czarnecki, wyprawa na atol Bikini, 2006 r.

Przez Leasingodawcę…

Zgromadzony kapitał pozwolił na utworzenie w 1991 roku pierwszej w kraju firmy leasingowej. Europejski Fundusz Leasingowy (EFL) znów okazał się strzałem w dziesiątkę, swoją ofertą trafił na podatny grunt. Gdy w 2000 roku EFL debiutował na giełdzie, Czarnecki zgarnął 320 mln PLN z publicznej sprzedaży części swoich akcji. Rok ten EFL zamknął z zyskiem netto 110,2 mln PLN oraz przychodem 450 mln PLN. W 2001 roku Credit Agricole kupił część akcji Czarneckiego za kwotę 278 mln PLN, zaś przedsiębiorca został prezesem Credit Agricole Polska. W 2003 roku Leszek Czarnecki sprzedał resztę akcji za kwotę 98 mln PLN.

Do Bankiera…

„Rozwód” z Credit Agricole zabraniał inwestycji na krajowym rynku leasingowym. Czarnecki skupił się więc na detalicznych usługach finansowych. W międzyczasie wykupił internetową firmę księgową Getin Service Provider, którą wprowadził na giełdę w 2001 roku jako Getin Holding. Górnośląski Bank Gospodarczy, który przemianował na Getin Bank wykupił natomiast w 2004 roku. W ramach holdingu powstał też Dom Bank, skupiający się na kredytach hipotecznych. Część z nich okazała się później niewypłacalna, co mocno zachwiało biznesem Czarneckiego.

I dewelopera

W międzyczasie Leszek Czarnecki przejmuje kontrolę nad LC Corp, obecnie Devila, która odpowiada za powstanie najwyższego dolnośląskiego budynku SkyTower. W tym celu przedsiębiorca wykupuje za €17,5 mln wieżowiec w centrum Wrocławia. Deweloper debiutuje zaś na giełdzie w 2007 roku, dając Czarneckiemu 700 mln PLN zysku ze sprzedaży akcji w ofercie publicznej.

©Assolut

Grupa Getin Holding rośnie w siłę…

W kolejnych latach do grupy Getin Holding dołączyły rosyjski Carcade Leasing, pośrednik finansowy Fiolet, doradca finansowy Open Finance oraz Wschodni Bank Cukrownictwa przemianowany na Noble Bank. W 2010 roku Noble Bank przejął General Motors GMAC Bank – dziś notowany na giełdzie jako Idea Bank, wcześniej znany jako Opel Bank i Bank Ogrodnictwa Hortex. Do powstałej w 2010 roku grupy Getin Noble Bank dołączyły też Idea Bank Ukraina oraz Idea Bank Białoruś oraz Get Bank. W 2013 oddzielony od grupy Getin Holding wykupuje Idea Bank Rumunia. W 2014 roku zaś – spółkę windykacyjną – GetBack.

Afera z KNF

W 2018 roku zostały ujawnione rozmowy Leszka Czarneckiego z przewodniczącym Komisji Nadzoru Finansowego. Z nagrań wynikało, iż Marek Chrzanowski miał zapewnić przychylność KNF i NBP w zamian za 1% wartości Getin Noble Bank. Obietnicą było również odstąpienie od zastosowania mechanizmu przejmowania nierentownych banków „za złotówkę”, na wniosek Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Podejrzany o próbę korupcji Chrzanowski podał się do dymisji a Czarnecki zgłosił sprawę do prokuratury. KNF zaś stwierdził, iż jest to próba odwrócenia uwagi od problemów finansowych Idea Bank. Leszek Czarnecki jako prezes banku miał bowiem mieć świadomość, iż sprzedawane w nim obligacje GetBack były niezgodnie z prawdą reklamowane jako bezpieczny zysk. W tym czasie GetBack zgromadził zaś zbyt dużo niespłacalnych wierzytelności po zawyżonych cenach.

Zarzuty prokuratorskie

W kolejnych krokach prokuratura sformułowała wobec Czarneckiego zarzuty działania na niekorzyść klientów Idea Bank. Z powodu niestawienia się na przesłuchanie, zarzuty te nie zostały jednak formalnie przedstawione. W związku z tym prokuratura zajęła majątek Czarneckiego na kwotę 200 mln PLN. Decyzję tą uchylił następnie sąd w listopadzie 2021 roku, a prokuratura ponowiła w grudniu 2021.

W obliczu słabych wyników finansowych Idea Banku w 2020 r BFG wszczął postępowanie przejęcia banku na drodze przymusowej restrukturyzacji. W styczniu 2021 roku właścicielem Idea Bank został Pekao S.A., zaś majątek Czarneckiego skurczył się z 6 mld PLN do 1 mld PLN.

Problemy Getin Noble Bank

Kłopoty ma również Getin Noble Bank. W 2016 roku Komitet Stabilności Finansowej nakazał zwiększyć tak zwany bufor bezpieczeństwa dla kredytów hipotecznych we franku szwajcarskim. Oznaczało to konieczność dofinansowania banków Czarneckiego o €1 mld. Najbardziej ucierpiał właśnie Getin Noble Bank.

Poszukując niezbędnego kapitału Czarnecki sprzedał resztę akcji LP Corp za 470 mln PLN, w kolejnych latach wycofywał się również z biznesu na wschodzie. W marcu 2020 roku za 155 mln PLN sprzedane zostały udziały w rosyjskim Carcade Leasing. W kwietniu 2021 grupa sprzedała Idea Bank Białoruś za 75,7 mln PLN. Sprzedaż ukraińskiej sekcji banku została jednak zatrzymana przez wojnę.

Pod koniec 2021 roku Komisja Nadzoru Finansowego odrzuciła plan naprawczy GNB i zdecydowała o wprowadzeniu kuratora.

Źródła: businessinsider.com.pl; wikipedia.org; forbes.pl